H’VELD-G’DAM – Het Openbaar Ministerie gaat scheepsbouwer Damen Shipyards, met onder meer locaties in Hardinxveld-Giessendam en Gorinchem, vervolgen. Dat bevestigt het OM na berichtgeving van de Volkskrant. Het bedrijf wordt verdacht van omkoping, valsheid in geschrifte en witwassen en van het overtreden van de sancties tegen Rusland. Ook een aantal directieleden en oud-directieleden wordt vervolgd.
Het OM meldt dat het gaat om twee afzonderlijke onderzoeken, die los van elkaar staan. Het onderzoek naar de omkoping is uitgevoerd door de FIOD, en richt zich op de periode van 2006 tot januari 2017. Het onderzoek naar de overtreding van de sanctiewet is uitgevoerd door de douane. Dat onderzoek betreft enkele maanden in de tweede helft van 2022.
Het OM noemt geen namen, maar volgens de Volkskrant is bestuursvoorzitter Arnout Damen onder degenen die worden vervolgd. Ook zijn vader Kommer Damen, die voorzitter van de raad van commissarissen is, en René B., bestuursvoorzitter tussen 2006 en 2019, zouden worden vervolgd.
Uit onderzoek van de douane blijkt Damen de afgelopen drie jaar te zijn doorgegaan met het leveren van goederen en technologie aan Rusland. Hiermee zou het sancties hebben overtreden. Ook zou de scheepsbouwer Rusland met zijn leveranties militair hebben versterkt. Nieuwsuur schreef in december ook al over de zaak.
Damen Shipyards
Familiebedrijf Damen Shipyards is het grootste scheepsbouwbedrijf van Nederland, dat ooit begon met een mini-werf in Hardinxveld-Giessendam. Het bedrijf heeft inmiddels 35 werven in twintig landen en 12.000 personeelsleden. Damen bouwt onder meer vissersschepen en duw- en sleepboten. Voor Nederland en vijf andere NAVO-landen maakt het bedrijf marineschepen. Naast de bouw ontwerpt Damen ook schepen en levert het onderdelen.
Hoewel Damen Shipyards Hardinxveld tegenwoordig in Gorinchem zit, heeft het bedrijf in Hardinxveld-Giessendam nog wel het hoofdkantoor van het onafhankelijke onderdeel ‘Damen Marine Components’ zitten. In deze regio heeft Damen verder locaties in Gorinchem, Schiedam en de Botlek.
Jarenlang onderzoek
Het besluit tot vervolging is het slotstuk van zeven jaar onderzoek, meldt de Volkskrant. Aanvankelijk zijn er nog pogingen gedaan om een rechtszaak te vermijden en een boete te betalen. Maar na berichtgeving van nieuwe malversaties door de Volkskrant en Nieuwsuur was dit niet meer mogelijk.
Wordt Damen Shipyards schuldig bevonden, dan mag het vier jaar lang niet meedingen naar overheidsorders. Damen is ook eigenaar van marinewerf De Schelde in Vlissingen en de belangrijkste leverancier van de Nederlandse marine.
Het OM verdenkt Damen en de leidinggevenden ervan dat ze hebben gesjoemeld met betalingen aan vertegenwoordigers in het buitenland die orders moeten binnenhalen. Zij kregen dermate hoge bonussen dat de kans ontstond dat een deel van het geld werd gebruikt om lokale ambtenaren om te kopen. Damen zou de extra kosten hebben verdoezeld in de administratie.
In overleg met de rechtbank en de verdediging wordt een datum gepland waarop de rechtszaak start. Vermoedelijk is dat in de tweede helft van het jaar.
Reactie Damen
Scheepsbouwer Damen zegt in een reactie te concluderen dat het OM ‘geen haalbare zaak’ heeft, maar voorziet wel een lange rechtsstrijd.
‘In het persbericht van het OM worden zaken uit het verleden (2006-2016) en een recente zaak rond de sanctiewetgeving (2022) met elkaar in verband gebracht. Door deze zaken samen te presenteren, lijkt het OM te suggereren dat Damen Shipyards structureel de grenzen van de wet opzoekt’, zegt de scheepsbouwer.
Het bedrijf zegt altijd te hebben gehandeld in overeenstemming met geldende sanctieregels en transparant te zijn geweest. Volgens de scheepsbouwer gaat de sanctiezaak van het OM over ‘de levering van een zeer beperkte hoeveelheid civiele kranen aan Rusland’. Damen zegt dat dit volgens de regels is gedaan.
Dit artikel is geschreven door de redacties van de NOS en Streekomroep56.
