DORDRECHT – De stad had in de middeleeuwen een belangrijkere functie dan men tot nu toe dacht. Die conclusie trekt historicus Harrie Teunissen, die tientallen kaarten onderzocht. ‘Kooplieden en schippers op de internationale vaart wisten waar de stad lag’.
Dat Dordrecht haar toptijd niet tijdens, maar vóór de gouden eeuw beleefde, was al bekend. Teunissen ging een stap verder en ontdekte wat de stad precies betekende en hoe er in het buitenland naar ons werd gekeken.
‘Ik heb ongeveer veertig kaarten bekeken waar Dordrecht heel duidelijk op staat óf ik vermoed dat het erop staat. De kaarten zijn allemaal anders en als je die gaat vergelijken, kun je zien hoe langzaam Dordrecht groot is geworden als stapelplaats voor de handel’.
Dé havenstad van Holland
Daaruit kon hij afleiden dat de internationale uitstraling van de stad ‘bijzonder groot’ was. ‘Dat blijkt niet alleen uit deze kaarten, maar ook uit andere documenten waarin bijvoorbeeld in het Castiliaans gesproken wordt van ‘een grote, rijke stad en de toegang tot de Rijn’. Dordrecht was dé havenstad van Holland in de veertiende en lang in de vijftiende eeuw’, vertelt de historicus.
De stad diende vooral als doorgangspoort vanuit Londen en Brugge naar Keulen, de grootste stad van het Heilige Roomse Rijk. In Dordrecht werd er van alles verhandeld: van kruiden zoals noodmuskaat tot graan en van wijn tot zout. De vergelijking met de functie van de haven van Rotterdam nu is daarom snel gemaakt.
‘Ik stond stomverbaasd’
Teunissen verzamelt al veertig jaar kaarten en ging daarom met veel plezier op zoek. ‘Ik stond stomverbaasd om Dordrecht op middeleeuwse kaarten te vinden, ik had er nooit van gehoord er zulke kaarten uit de middeleeuwen waar de stad op stond. Toen was mijn nieuwsgierigheid wel gewekt en wilde ik het precies weten’.
Maar waarom weten we dit eigenlijk nu pas? Volgens de kaartenverzamelaar is het antwoord simpel: de ontdekking is pas mogelijk sinds de uitvinding van het internet. ‘Vroeger moest je al die kaarten ‘bezoeken’ en naar Parijs of Venetië, want die kon je nergens inzien. Tegenwoordig staat een groot aantal kaarten in een redelijke kwaliteit op internet’, zegt Teunissen, die van twee kaarten een scan kocht.
Spelling
Wel loopt de spelling van Dordrecht uiteen. Zo worden er op kaarten ‘Dordret’ en ‘Dordrech’ gebruikt, net als een Arabische vertaling. ‘Het is wat mensen er in Venetië van maakten, dat geldt voor alle namen die erop staan’.
Dit artikel is geschreven door Corrado Francke voor Streekomroep56.
