REGIO – Patiënten met plasklachten door een goedaardige vergroting van de prostaat kunnen ook de komende twee jaar terecht bij het Albert Schweitzer ziekenhuis in Zwijndrecht, voor de zogeheten Rezum-behandeling. Daarbij wordt het teveel aan weefsel van de prostaat dat de plasbuis dichtdrukt, verwijderd met behulp van stoom.
De behandeling is eenvoudig en effectief, maar zit in Nederland niet in de basisverzekering. Op slechts twee plekken geldt een uitzondering: daar wordt de ingreep tijdelijk wel vergoed door vijf zorgverzekeraars. Die pilot is recent voor twee jaar verlengd.
Vanuit het hele land
De afgelopen twee jaar was uroloog Helene Kemmer van het Albert Schweitzer ziekenhuis de enige die de behandeling uitvoerde in een ziekenhuis. De tweede Rezum-locatie in Nederland is een privékliniek. Kemmer: “Rezum wordt in veel landen in Europa al breed toegepast, maar in Nederland nog vrijwel niet.
Het ministerie van VWS wil eerst meer wetenschappelijke onderbouwing. Daarvoor leveren wij tijdens de pilot data aan bij de Nederlandse Zorgautoriteit”. Zelf twijfelt de uroloog niet aan de methode en haar patiënten ook niet. Sterker nog, van de 180 ingrepen die Kemmer deed in de afgelopen twee jaar vond circa de helft plaats bij mannen die van vaak ver buiten de regio speciaal naar haar toe kwamen.
Seksuele functie behouden
“Patiënten die graag de Rezum-behandeling willen, hebben daarvoor enkele belangrijke redenen”, vertelt Kemmer. “Ze willen geen operatie waarbij gesneden wordt, met een narcose, een opname, kans op bloedingen en misschien incontinentie als restklacht. Vooral ook willen ze de seksuele functie behouden. Bij Rezum bedraagt de kans op verstoring daarvan slechts enkele procenten.
Bij de traditionele snijdende methodes treedt dit effect op bij een veel grotere groep.” De Rezum-ingreep vindt plaats onder lokale verdoving of met een lichte sedatie. Het behandelen zelf duurt maar tien minuten. Het apparaat dat stoom afgeeft, wordt ingebracht via de plasbuis. Het verhitte weefsel van de prostaat sterft af en wordt door het lichaam opgeruimd en/of uitgeplast.
Keuze uit niet-operatieve methoden
“Rezum heeft één nadeel”, aldus Kemmer. “Het effect wordt pas merkbaar na zes weken en is pas maximaal na 12 weken, doordat het verhitte weefsel eerst nog moet verdwijnen. Maar voor veel patiënten valt dat nadeel weg bij de vele voordelen.” Er bestaat overigens nóg een niet-operatieve ingreep voor plasklachten bij goedaardige prostaatvergroting: Urolift.
Hierbij wordt de prostaat met behulp van nietjes aan de kant gedrukt, om de blokkade van de plasbuis op te heffen. Kemmer: “Urolift is ook heel effectief en werkt onmiddellijk. Maar deze methode is niet voor iedereen geschikt, in verband met het groeipatroon van de prostaat. Wanneer Urolift kan, kiezen we die techniek en anders Rezum. Het mooie is dat wij de enige locatie in het land zijn waar we beide opties aanbieden.” Kemmer verwacht in de komende twee jaar een groter aantal Rezum-behandelingen.
Dekking door zorgverzekeraar
De dekking van Rezum door de basisverzekering geldt alleen wanneer de patiënt verzekerd is bij een van de volgende zorgverzekeraars: VGZ, DSW, Eucare, Salland Zorgverzekeraar, Zorg en Zekerheid. Deze vijf verzekeraars bieden polissen aan onder een groter aantal merknamen. Er is altijd een verwijzing van de huisarts nodig, evenals onderzoek vooraf, tenzij een uroloog elders dit al heeft verricht.
Rezum-patiënt Ernst: Waarom is dit niet veel bekender?
Ernst Bours was Rezum-patiënt nummer 72 bij uroloog Helene Kemmer, in februari 2023. Hij kwam er speciaal voor vanuit Roermond en noemt de Rezum-behandeling een heel belangrijke gebeurtenis in zijn leven, die hij actief wil uitdragen.
Bours: “Eigenlijk ben ik boos, dat mannen zoals ik van hun urologen te horen krijgen dat een ingrijpende operatie waarbij de prostaat wordt uitgehold, de standaardbehandeling is. Die ingreep geeft een forse kans op allerlei nare klachten. Waarom wordt dat nog geaccepteerd, als er iets veel beters bestaat?”
Vaak kleine hoeveelheden plassen
Ernst (69) en Ellen Bours zijn er samen openhartig over: zij genieten met volle teugen van een actief leven, ook op seksueel vlak. Wel had Ernst in toenemende mate last van een slappe urinestraal en van vaak op een dag – ook meermalen ’s nachts – kleine hoeveelheden moeten plassen.
“Daarvoor was ik al jaren onder controle. We wisten dat de vergroting van mijn prostaat goedaardig was. Maar de uroloog waarschuwde me dat ook het niet meer helemaal kunnen leegplassen van de blaas op den duur een risico vormt voor je nieren. Eind 2022 vertelde hij me dat een ingreep onvermijdelijk werd.”
Geen zin in ingrijpende restschade
Toen Bours doorvroeg naar de risico’s van de operatie, schrok hij. “Incontinentie, erectiestoornis, ejaculeren in de blaas. Ik ben verder een gezonde, actieve eind-zestiger, wij reizen graag. Het kon toch niet zo zijn dat ik de eerste was die helemaal geen zin had om dat soort ingrijpende restschade over te houden aan de behandeling van iets waar bijna alle mannen mee te maken krijgen?
Ik heb met mijn uroloog nog een halfjaar bedenktijd afgesproken en gezegd dat ik in die tijd zelf op zoek zou gaan naar een alternatief. Ik kon niet accepteren dat dit is hoe we het nu eenmaal doen in Nederland.” Hij stuitte op allerlei innovaties in Amerika, maar tot zijn grote verbazing ook op de Rezum-behandeling, nota bene in eigen land. Daarna was het snel geregeld.
‘Naam in het zand plassen’
Over het resultaat raakt hij bijna niet uitgepraat: alles werkt nog normaal en zelfs veel beter dan voorheen. “Tijdens een controleafspraak kwamen we een man tegen die ik ook op de dag van de ingreep had gezien. Hij zei enthousiast: ik plas mijn naam weer in het zand. Sindsdien gebruik ik die uitspraak ook en zeg erachteraan: ik plas mijn achternaam er nog bij ook!
Ik ga weer een normaal aantal keren per dag naar het toilet en ’s nachts hoef ik er helemaal niet meer uit.” Sindsdien is hij nog verbaasder over de beperkte toepassing van Rezum. “Dit gaat over de kwaliteit van leven van heel veel mensen, over de toekomst die je nog hebt. Maar het kan ook maatschappelijk een enorme besparing opleveren aan minder operatietijd, opnamedagen, nazorg.”
Overstappen naar andere verzekeraar
Hij kijkt er ook van op dat Rezum zelfs onder medici nogal onbekend lijkt en onder mannen van zijn leeftijd al helemaal. “Ik vraag het tegenwoordig iedere leeftijdgenoot die ik spreek.” Om voor vergoeding van de ingreep in aanmerking te komen, moest Bours eind 2022 wisselen van zorgverzekering.
“Daar was ik gelukkig net op tijd mee. Ook bij de oude verzekeraar kenden ze de term Rezum niet.” Hij kan maar moeilijk begrijpen dat er formele belemmeringen worden opgeworpen omdat er niet voldoende bewijs zou zijn. “Eigenlijk vind ik het een schande. Hoeveel meer bewijs willen ze in hemelsnaam nog hebben?”
Met een verwijzing van de huisarts kunnen belangstellende patiënten contact opnemen met de polikliniek urologie van het Albert Schweitzer ziekenhuis / Helene Schweitzer kliniek, telefoon (078) 652 32 80.
