H’VELD-G’DAM – Als je een site van de overheid bezoekt of met een ambtenaar mailt, is de kans groot dat je informatie via servers van Amerikaanse techreuzen loopt. In Nederland maakt alleen de gemeente Hardinxveld-Giessendam geen gebruik van een Amerikaanse clouddienst.
De NOS vond 1722 websites van Nederlandse (semi)overheden en cruciale bedrijven die van minimaal één Amerikaanse cloud afhankelijk zijn. De vrees is dat de Amerikaanse inlichtingen- en opsporingsdiensten dan kunnen meelezen. Bovendien is het uiteindelijk niet de Nederlandse, maar de Amerikaanse overheid die achter het stuur zit: een risico bij een mogelijk conflict met de Verenigde Staten. Desondanks gebruiken ook negen van de vijftien ministeries clouddiensten van Microsoft.
Gemeenten
Ook het aantal gemeenten dat op Amerikaanse servers leunt, blijkt hoger dan gedacht. Alleen de gemeente Hardinxveld-Giessendam heeft geen enkele Amerikaanse clouddienst aan zijn account gekoppeld. Ook alle provincies gebruiken Amerikaanse clouddiensten.
Bij veel landelijke overheidsorganisaties is dat niet anders, zoals bij de Autoriteit Financiële Markten en het Veiligheidsberaad, dat bestaat uit de voorzitters van de 25 veiligheidsregio’s, en de Tweede Kamer.
Terugzoeken
‘Dat is een groot risico, dan is meelezen voor de Amerikaanse overheid technisch niet moeilijk’, zegt ICT-kenner Bert Hubert, die zich al langer sterk maakt voor minder Amerikaanse afhankelijkheid. ‘Ze kunnen bovendien terugzoeken: doe mij maar mailtjes van de Tweede Kamer van twintig jaar geleden’.
Sinds de herverkiezing van president Trump nemen de zorgen toe, vooral nadat Microsoft het e-mailaccount van het hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof op zwart moest zetten. De vrees is dat Trump ook andere organisaties via de Amerikaanse cloud onder druk kan zetten.
Sites op zwart
Het risico beperkt zich niet tot meelezen. De Amerikaanse overheid zou met één druk op de knop ruim 650 Nederlandse sites van overheden en kritieke bedrijven op zwart kunnen zetten of manipuleren, waaronder die van De Nederlandsche Bank en die van de politie, maar ook die van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Net als de website Crisis.nl, de site waar Nederlanders bij rampen naartoe worden gestuurd.
Ook WerkenVoorNederland, de sollicitatiesite van de overheid, loopt via Amerikaanse servers. ‘Het kan voor de Amerikaanse autoriteiten interessant zijn om te zien wie er bijvoorbeeld bij de AIVD wil solliciteren’, zegt Hubert. ‘Maar dat is wel nog wat theoretischer’, benadrukt de ICT-expert. ‘Het grootste risico is er echt bij e-mail. Het is ook een stuk moeilijker om je mail vervolgens weer weg te halen dan om je website te verplaatsen’.
Dit is een verhaal van onze mediapartner Rijnmond.
